Witamy w klastrze Mikroplastik!

Klaster "Mikroplastik" to interdyscyplinarna inicjatywa naukowo-badawcza łącząca ekspertów z różnych dziedzin nauki i praktyki. Naszym głównym celem jest prowadzenie i wspieranie badań nad mikroplastikami, które stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska i zdrowia publicznego. Zajmujemy się ich identyfikacją, analizą ilościową oraz badaniem wpływu mikroplastików na wodę, glebę i organizmy żywe. Klaster tworzą specjaliści reprezentujący takie dziedziny jak chemia, inżynieria chemiczna, geografia, geologia, hydrogeologia, biologia, a także oczyszczanie i uzdatnianie wody, produkcja oraz recykling tworzyw sztucznych. Szeroko zakrojona współpraca między tymi dziedzinami pozwala nam na kompleksowe podejście do problemu zanieczyszczenia mikroplastikami, które stanowią tzw. nowe zanieczyszczenia (emerging pollutants).

Jako pierwszy terminu "mikroplastik" użył Richard Thompson, biolog morski, w artykule "Lost at Sea: Where is All the Plastic?" opublikowanym w czasopismie Science w 2004 roku. Po dwudziestu latach Thompson i współautorzy w publikacji "Twenty years of microplastic pollution research - what have we learned?" stwierdzili "po dwóch dekadach badań nad mikroplastikiem, świat zgromadził wystarczające dowody, aby uzgodnić globalne działania w celu jego rozwiązania".

Zanieczyszczenia mikroplastikiem: źródła, skutki i działania. Autor J.Beadon

Obserwujemy rosnące zainteresowanie społeczne i naukowe zagadnieniem obecności mikroplastików w środowisku. Cząstki te są wszechobecne — wykrywa się je w wodach powierzchniowych i pitnych, powietrzu, glebie oraz tkankach zwierząt i ludzi. Skala problemu wymaga nowoczesnych metod analizy i skutecznych rozwiązań technologicznych, których rozwój możliwy jest jedynie dzięki współpracy specjalistów z różnych dziedzin. Klaster „Mikroplastik” powstał, aby stworzyć przestrzeń do takiej współpracy i wymiany wiedzy. Naszą misją jest także popularyzacja wiedzy o mikroplastikach i budowanie świadomości społecznej w tym zakresie.

W ramach działalności klastra prowadzimy badania laboratoryjne i terenowe, opracowujemy metody analityczne oraz testujemy nowe technologie filtracji i oczyszczania. Planujemy rozwijać monitoring obecności mikroplastików w wodach, osadach dennych, glebie i biomasie. Obecnie rozpoczynamy współpracę z innymi uczelniami, instytutami badawczymi, laboratoriami akredytowanymi, przedsiębiorstwami wodociągowymi, zakładami przetwórstwa tworzyw sztucznych oraz organizacjami pozarządowymi. Wspólnie dążymy do lepszego zrozumienia źródeł, losu i skutków obecności mikroplastików w środowisku. Nasze działania mają charakter zarówno naukowy, jak i utylitarny — zależy nam na praktycznych zastosowaniach wyników badań.

Klaster stawia na innowacyjność, interdyscyplinarność i integrację środowiska naukowego z przemysłem, administracją i ogółem społeczeństwa. Jednym z naszych celów jest wypracowanie standardów badania mikroplastików oraz wspieranie ich wdrażania na poziomie krajowym i międzynarodowym. Dążymy do współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska. Uważamy, że tylko wspólne działania pozwolą ograniczyć skalę zanieczyszczenia mikroplastikami i zminimalizować ich negatywny wpływ.

Zwracamy szczególną uwagę na transparentność badań, rzetelność danych oraz ich udostępnianie w otwarty sposób. Nasze zespoły opracowują nowe metody wykrywania mikroplastików, w tym oparte na mikroskopii świetlnej i elektronowej oraz metodach spektroskopowych. Badamy również toksyczność mikroplastików i ich oddziaływanie z innymi zanieczyszczeniami, jak metale ciężkie czy związki organiczne. Interesuje nas także wpływ mikroplastików na mikrobiom glebowy i wodny oraz ich przenikanie do łańcuchów pokarmowych. Staramy się zrozumieć mechanizmy bioakumulacji i potencjalne skutki zdrowotne dla ludzi i zwierząt.

Klaster „Mikroplastik” wspiera projekty badawcze finansowane ze środków krajowych i międzynarodowych. Tworzymy konsorcja naukowo-przemysłowe i inicjujemy wspólne przedsięwzięcia badawcze oraz wdrożeniowe. Współpracujemy z ekspertami z zagranicy, uczestnicząc w międzynarodowych sieciach i programach badawczych. Nasze laboratoria są wyposażone w nowoczesny sprzęt do analiz fizykochemicznych i biologicznych. Stawiamy na rozwój kompetencji i podnoszenie kwalifikacji naszych członków. 

Wierzymy, że wiedza poparta badaniami może prowadzić do rzeczywistej zmiany w podejściu do problemu mikroplastików. Dlatego chętnie dzielimy się naszymi wynikami z opinią publiczną i mediami. Jesteśmy otwarci na współpracę z sektorem prywatnym i publicznym. Każdy, komu bliska jest troska o środowisko, znajdzie w naszym klastrze partnera do działań na rzecz lepszej przyszłości.

Zapraszamy do współpracy naukowców, przedsiębiorców, studentów, samorządowców i wszystkich zainteresowanych problematyką mikroplastików. Razem możemy lepiej zrozumieć skalę zagrożenia i wypracować skuteczne metody jego ograniczania. Klaster „Mikroplastik” to przestrzeń dla innowacyjnych pomysłów, ambitnych projektów i realnych rozwiązań. Naszym celem jest nie tylko poznanie zjawiska, ale także jego przeciwdziałanie.

Działajmy razem dla czystszego środowiska i zdrowszego świata.